گستره و دامنه كاربرد پوششها

در سالنهای ورزشی و صنعتي مانند آشيانه هواپيما، انبارهاي بزرگ و کوچک ، ویلا ها ،بناهای یاد بود و سايرسازه های مشابه كه فاصله بين ستونها و ديوارهای باربراز حد معمول بيشتر است، به منظور کاهش سایز تيرهاي بتني و فولادی و همچنین کاهش مصرف بتن و فولاد، از سقفهاي شيبدار استفاده مي‌كنند.

 علاوه بر موارد فوق درمواقعي كه سقف ساختمان، مورد استفاده طبقه فوقانی قرار نمي‌گيرد، ممكن است به دلايل از این قبیل موضوعاتف از اين نوع سقف استفاده شود. در مناطق سردسير و ساحلی كه ریزش برف و باران زياد است، اجراي اين سقف باعث مي‌شود كه برف و باران به راحتي از آبروها  يا لبه سقف به خارج ريخته و احتياج به برف‌روبي نداشته باشند. سقفهاي شيبدار در مقايسه با سقفهاي مسطح به مواظبت كمتري احتياج دارند و اجراي آنها از لحاظ اقتصادي مقرون به صرفه است. علاوه بر اينها در برخي از نقاط ممكنست ورقهاي پوششي به عنوان عايق رطوبت روي سقفهاي شيبدار بتني يا طاق ضربي قرار گيرند. در مورد اخير توصیه میشود از پوشش شینگل استفاده ‌شود.

 طبقه‌بندي سقفهاي شيبدار و پوشش آنها

تقسيم‌بندي سقفهاي شيبدار از لحاظ سازه سقف، طرق شيب‌بندي و نوع پوشش روي خرپا به شرح زير است:

1- طبقه‌بندي با توجه به جنس مصالح سازه سقف

پوششهاي شيبدار معمولاً روي خرپاهاي فلزي يا چوبي قرار مي‌گيرند، علاوه بر خرپا در برخي از موارد ممكن است اين پوششها روي سقفهاي بتني شيبدار و يا طاق ضربي نيز قرار گيرند.

2- طبقه‌بندي با توجه به شيب‌بندي سقف

اين پوششها مي‌توانند با شيب يكطرفه، دو طرفه و يا به صورت دندانه اره باشند كه نوع اخير بيشتر در كارخانجات و براي استفاده از نور كاربرد دارد. انواع ديگري نيز وجود دارد كه بیشتر در ساختمانهای ویلایی متداول بوده و مابقی رد سازه های خاص.

 

3- طبقه‌بندي از لحاظ جنس پوشش

به طور كلي پوششهاي شيبدار مي‌توانند از انواع مصالح كه اهم آنها به شرح زير است، تشكيل شده باشند:

 الف:  پوششهاي پنبه كوهي و سيمان شامل ورقهاي موجدار، آردواز و توسكانا

ب: ورقهاي آلومينيوم يا موج سينوسي يا ذوزنقه‌اي

پ: مهمترين ورقهاي فولادي شامل: ورقهاي فولادي گالوانيزه با موج ريز يا درشت سينوسي و ذوزنقه‌اي، ورقهاي فولادي گالوانيزه صاف، ورقهاي فولادي يا پوشش پلاستيك، ورقهاي تهيه شده با لعاب پخته، ورقهاي رنگ شده از قبيل ورقهاي موجدار با عايقهاي حرارتي، رطوبتي و بخاربند.

ث: انواع پوششهاي چوبي

ج: پوششهاي سفالي

چ:پوشش با ورقهاي پلاستيكي شفاف

ه: پوشش های نوین و بهسازی شده مانند شینگل

سازه سقفهاي شيبدار

همان طور كه توضيح داده شد، پوششهاي شيبدار معمولاً روي خرپا قرار مي‌گيرند و خرپا مي‌تواند فلزي يا چوبي باشد. علاوه بر آن در برخي از موارد اين پوششها روي سقفهاي بتني يا طاق ضربي نيز قرار مي‌گيرند. جزئيات اجرايي سقفهاي شيبدار به شرح زير است:

الف:  خرپاي فلزي

خرپاي فلزي پس از ساخت، بايد به نحو مناسبي رنگ‌آميزي شود، همچنين بايد دقت نمود كه بال بالايي پروفیلهای فلزي در يك شيب و در يك صفحه فرضي قرار گيرند(هم تراز گردند). فاصله لايه‌ها، بايد متناسب با ابعاد ورقها و میزان باربری انتخاب شود. در سقفهاي با خرپاي فلزي که بروی سازه بتنی اجرا میگردد بايد خرپاها كاملاً به كلاف بتن‌آرمه بسته شوند، براي اين كار بايد قبلاً صفحه های فولادی لازم براي اتصال در داخل كلاف بتني قرار داده شود.

 

 

ب: خرپاي چوبي

چوب مورد مصرف در خرپاهاي چوبي، بايد حداكثر ) 19%( رطوبت داشته باشد. اعضاي مختلف خرپاي چوبي در تمام نقاط اتصال بايد با پيچ و مهره و يا اسكوپهاي فولادي محكم به يكديگر بسته شوند (ميخ نمودن ساده اين اضلاع به يكديگر كافي نمي‌باشد). تمامي سطوحي كه با مصالح بنايي تماس دارند، بايد براي محافظت در مقابل رطوبت با قير، قطران يا مواد مناسب ديگري كه مورد تصويب دستگاه نظارت باشد، اندود گردند. در محل تماس خرپاي چوبي با مصالح بنايي يا بتن در تكيه‌گاهها بايد يك لايه مقواي قيراندود، نئوپرين و يا مصالح مشابه آن قرار داده شود. بايد امكان تهويه خرپاهاي چوبي فراهم باشد تا از پيدايش قارچ و ساير آفات چوب جلوگيري شود. جفت كردن قطعات مختلف خرپا، بايد با اصول فني صورت گيرد. ميخهاي لاپه بايد از تمام ضخامت لاپه گذشته و به مقدار لازم در عضو فوقاني خرپا فرو روند. در ساختمانهاي چوبي كه در معرض برف و باران واقع مي‌شوند، بايد شكل خارجي بنا طوري باشد كه آب باران به سرعت جريان يافته و تخليه شود. خرپاهاي چوبي متوالي، بايد به وسيله اعضاي ضربدري در جهت عمود بر سطح خرپا با يكديگر مرتبط باشند.

پ: طاق ضربي

چنانچه سازه سقف شيبدار، طاق ضربي باشد و دستور خاصي به منظور آماده نمودن سطح سقف براي پوشش شيبدار صادر نشده باشد، مي‌توان به ترتيب زير عمل كرد: ابتدا قطعات كوچك واسطه از قبيل ناوداني، تيرآهن و قوطي را آماده كرده و روي تيرآهنهاي سقف ضربي جوش مي‌دهند و سپس پرلينها را روي قطعات پروفيل ياد شده، قرار داده و پوشش را اجرا مي‌نمايند.

 

ت: سقفهاي بتن‌آرمه شيبدار

اگر سازه سقف شيبدار، بتن‌آرمه باشد، معمولاً در موقع بتن‌ريزي گوه‌هاي چوبي به شكل هرم ناقص در نقاط معيني در دال سقف قرار مي‌دهند تا بعداً بتوان پروفيلهاي آهني را به گوه‌هاي مربوط، متصل و پوشش شيبدار را اجرا نمود. چنانچه گوه‌هاي مورد نظر نصب نشده و يا تدابير ديگري كه بتوان نسبت به نصب پروفيلها اقدام نمود، به عمل نيامده باشد و بخواهند با به كار بردن چكش فشنگي و صفحه فلزي رابط، پروفيلهاي آهني را نصب نمايند، بايد نحوه عمل و نوع فشنگ مورد استفاده به تصويب دستگاه نظارت برسد.

در صورتی که بتوان رویه بتن را صاف و مناسب با شیب تامین نمود با استفاده از گرین سیل سقف را آبند نموده و پوشش شینگل را براحتی و بدون هرگونه زیر سازی دیگری اجرا نمود.