پوشش سقفهاي شيبداریا شیروانی با ورقهاي موجدار
ورقهاي موجدار بنحوی روي هم قرار مي‌گيرند كه در جهت موج و در راستاي عمود بر آن همپوشاني لازم را داشته باشند، بنابراين، اين ورقها دو نوع همپوشاني دارند، همپوشاني در جهت موج و همپوشاني در راستاي عمود بر موج.
1- همپوشاني در جهت موج
تصوير افقي اين همپوشاني هميشه برابر نیم موج است و به هيچ وجه به طول ورق، شيب، فاصله تيرريزي و ساير عوامل مرتبط نمي‌باشد.
2- همپوشاني در راستاي عمود بر موج
اين همپوشاني تابع عوامل جوي و شيب سقف است و حداكثر آن 25 سانتيمتر و حداقل آن 15 سانتيمتر مي‌باشد. براي شيبهاي كمتر از (18%)، بايد خمير آب‌بندي به كار برد. اين خمير بايد در مقابل عوامل جوي از قبيل گرماي شديد، يخبندان و گرد و غبار مقاومت زيادي داشته باشد. خمير مذكور را بايد به صورت نوار به فاصله 15 ميليمتر از حاشيه موج بالا رونده قرار داده و ورق بعدي را با فشار روي آن قرار دهند تا فاصله بين دو ورق كاملاً با خمير پر شود. محلي كه قرار است با خمير آب‌بندي شود، بايد از گرد و غبار كاملاً پاك شده و خشك باشد. در پوشش با شيب كم، حتي‌الامكان بايد از ورقهاي بزرگتر استفاده شود.
3- برش گوشه‌هاي ورقها
ورقهاي و موج سيمان ـ پنبه نسوز را به طريق برش گوشه‌ها نصب مي‌نمايند. اين روش به اين علت انتخاب شده كه در محل فصل مشترك چهار ورق گوشه، دو ورق وسط در يك سطح قرار گرفته و از به وجود آمدن چهار لايه ورق جلوگيري شود. گوشه ورقها را معمولاً با تيغه مخصوصي كه در نوك آن قطعه الماس مناسب جوش داده‌اند، برش مي‌دهند، علاوه بر آن با قيچي مخصوص برش نيز مي‌توان اين كار را انجام داد.
4- جهت نصب ورق
هميشه جهت نصب ورق بر خلاف وزش باد است. نصب هميشه از پايين‌ترين نقطه سقف در جهت عكس وزش باد (كه در هر منطقه بر پايه آمار و تجربيات موجود تعيين مي‌شود) انجام مي‌پذيرد.
5- گيره‌ها و وسايل نصب
گيره نصب متناسب با نيمرخ پروفيل لايه انتخاب مي‌شود. گيره را روي موجهاي 2 و 5 مي‌بندند و در ورقهاي بزرگ روي تير افقي وسط، بستن يك گيره كافي است. گيره‌ها را معمولاً از فولاد گالوانيزه به قطر 6 الي 8 ميليمتر انتخاب مي‌كنند. همراه هر گيره يك عدد مهره شش گوش، يك عدد واشر فلزي و يك عدد واشر قيري به كار برده مي‌شود. در خط‌الرأسها و محل برخورد دو شيب، معمولاً يك عدد تيزه مناسب قرار داده مي‌شود.
6- متعلقات مربوط به ورقهاي موجدار
ورقهاي موجدار آزبست ـ سيمان علاوه بر تيزه، متعلقات ديگري مانند لبه موجدار، لبه دندانه‌دار، اتصال ديواري مستقيم، ورق براي عبور لوله، كلاهك چهار ضلعي و شش ضلعي و كناره ساده دارند كه هريك بايد در جاي خود نصب شوند. پيمانكار بايد كار نصب را به افراد متخصص و مجرب واگذار نمايد.
پوشش سقفهاي شيبداریا شیروانی با ورقهاي آردواز
ورقهاي آردواز معمولاً به دو اندازه 60×30 و 30×20 سانتيمتر، توليد و به كار برده مي‌شوند. در نصب اين ورقها رعايت نكات زير ضروري است:
1- زيرسازي
زيرسازي ورقهاي آردواز بايد با چوب نراد خارجي (روسي يا مشابه) انجام گردد. بدين منظور ابتدا چهارتراشهاي چوبي را به عرض حدود 6 سانتيمتر و ارتفاع حدود 8 سانتيمتر و به فاصله مناسب به امتداد خط بزرگترين شيب سقف قرار مي‌دهند (اين فاصله‌ها را اگر در نقشه‌ها مشخص نشده باشد، مي‌توان حدود 90 الي 100 سانتيمتر در نظر گرفت). چهارتراشها را بسته به اينكه سازه سقف، فلزي، چوبي، طاق ضربي، و يا بتن‌آرمه باشد، به نحو مناسبي مطابق جزئيات مندرج در نقشه‌ها به سقف متصل مي‌نمايند. بر حسب اينكه ورقهاي آردواز به ترتيب 60×30 سانتيمتر و يا 30×20 سانتيمتر باشد، چهارتراشهاي كوچكتري به ابعاد حدود 4 سانتيمتر عرض و 3 سانتيمتر ارتفاع را در فواصل 20 و 10 سانتيمتر، عمود بر چهارتراشهاي قبلي روي آنها قرار داده و با ميخ مي‌كوبند. پس از اينكه زيرسازي از هر لحاظ آماده شد، ورقهاي آردواز را با رعايت همپوشاني لازم نصب مي‌نمايند، براي نصب هر ورق يك عدد كرامپون مسي و 2 عدد ميخ به عنوان عامل اتصال مورد نياز است.
2- همپوشاني
همپوشاني طولي اين ورقها، طول ورق و همپوشاني عرضي، عرض آن مي‌باشد، به قسمي كه سطح مفيد هر ورق برابر سطح آن ورق بوده و سطح كل ورقهاي نصب شده، معادل سه برابر سطح پوشش مي‌باشد.
3- شيب سقفهاي داراي پوشش آردواز همانند دیگر سقفهاست.
پوشش سقفهاي شيبداریا شیروانی با ورقهاي توسكانا
ابعاد ورقهاي توسكانا 5/39× 6/63 سانتيمتر مي‌باشد. براي ديد خوب و سهولت تخليه برف و باران، شيب سقف نبايد كمتر از (30%) باشد. زيرسازي اين ورقها شبيه زيرسازي آردواز مي‌باشد. چهارتراشهاي مورد مصرف، بايد از نوع چوب نراد خارجي (روسي يا مشابه) انتخاب گردد. فاصله چهارتراشهاي اصلي برابر حدود فاصله چهارتراشهاي نظير در مورد ورقهاي آردواز بوده، ولي فاصله چهارتراشهاي فرعي برابر 36 سانتيمتر مي‌باشد. براي هر مترمربع پوشش، 56/4 عدد توسكانا مورد نياز است و براي بستن ورقهاي ياد شده، پيچ 11 سانتيمتري و براي بستن تيزه آن، پيچ 13 سانتيمتري به كار برده مي‌شود.
پوشش سقفهاي شيبداریا شیروانی با ورقهاي آلومينيوم
ورقهاي آلومينيوم ممكن است داراي موج سينوسي يا ذوزنقه‌اي باشند، ميزان همپوشاني آنها در جهت موج در مورد ورقهاي سينوسي، 5/1 موج و در مورد ورقهاي ذوزنقه‌اي يك موج مي‌باشد. در جهت عمود بر موج نيز مقدار همپوشاني بسته به شيب سقف، 15 تا 20 سانتيمتر است. اين ورقها را بايد با توجه به نقشه‌هاي اجرايي و يا توصيه‌هاي كارخانه سازنده و با به كارگيري اتصالات مناسب نصب نمود. قطر سوراخ عبور گيره، بايد اندكي بزرگتر از قطر گيره باشد تا از لحاظ انبساط و انقباض مشكلي پيش نيايد. گيره‌ها بايد در رأس موجها بسته شوند.
پوشش سقفهاي شيبداریا شیروانی با قطعات سفالي
شيب اين سقفها معمولاً حدود (45%) است. سفالها مي‌توانند لعابدار يا بدون لعاب باشند. سفال بدون لعاب براي مناطق باراني مصرف مي‌شود، ولي در مناطق برفي سفال بايد لعاب داشته باشد، زيرا در اين مناطق سفال بدون لعاب در اثر جذب رطوبت هنگام سرد شدن هوا يخ زده و ترك مي‌خورد. سفالها داراي اشكال گوناگون مي‌باشند، زيرسازي اين سقفها شبيه سقفهاي آردواز است، ولي از آنجا كه وزن سفالها از آردواز بيشتر است، فاصله چهارتراشهاي فرعي را كه اصطلاحاً به آنها تركه مي‌گويند، بايد در هر مورد محاسبه نمود. سفالها به اشكال گوناگون ساخته مي‌شوند و معروف‌ترين آنها سفال نيم دايره (سنتي ايران) و سفال مكانيكي است كه هر كدام مطابق نقشه‌هاي اجرايي نصب مي‌شوند.
پوشش سقفهاي شيبداریا شیروانی با ورقهاي پلاستيكي شفاف(پلی کربنات)
در مورد نصب اين ورقها رعايت نكات زير ضروري است:
الف: فاصله لاپه‌ها معمولاً بين 55 تا 65 سانتيمتر است، مگر اينكه دستگاه نظارت با توجه به ضخامت و خواص مكانيكي ورقها اين فاصله را كم يا زياد نمايد.
ب: طول همپوشاني در جهت شيب بين 10 تا 18 و معمولاً برابر 15 سانتيمتر مي‌باشد.
پ: ميزان همپوشاني در جهت موج بين يك يا دو موج متغير است، به اين معني كه هر قدر طول سراشيبي كمتر و شيب بيشتر باشد، طول همپوشاني كمتر خواهد بود.
ت: ورقها را مي‌توان با اره آهن‌بر يا اره چوب‌بري بريد، ولي براي قطع ورقهاي منحني بهتر است از اره مويي (اره كمان) استفاده نمود.
ث: نصب اين ورقها با استفاده از پيچ خودكار (در مورد زيرسازي آهني) و يا زدن ميخ (در مورد زيرسازي چوبي) انجام مي‌گيرد، به هر حال در هر مورد بايد در زير سرپيچ و يا ميخ از واشر مناسب استفاده شود.
ج: براي سوراخ كردن ورقها مي‌توان از مته دستي يا برقي استفاده نمود، ولي قطر سوراخها بايد اندكي بزرگتر از قطر ميخ يا پيچ باشد تا قابليت جابه‌جايي در انبساط و انقباض، هنگام تغيير درجه حرارت هوا وجود داشته باشد.
چ: درنقاطي كه بايد ورقهاي شفاف خم شوند، حداقل شعاع خم برابر 2 متر خواهد بود.
