مقدمه
هنگام تصمیم گیری در مورد طراحی خانه جدید بسیاری از نکات مورد توجه صاحب‌خانه و معماران قرار می‌گیرد. از سبک معماری ساختمان که باید متناسب با شخصیت و بودجه صاحب خانه طراحی شود، گرفته تا مکانی که ساختمان در آن ساخته می‌شود همه و همه باید تحت بررسی قرار گیرند. یکی از مهم‌ترین عواملی که هر کس قبل ساخت یا خرید خانه باید به آن توجه کند، سقف خانه است. سقف خانه یک جز اساسی در هر ساختمانی است که با توجه به نوع، کاربرد و از همه مهم‌تر محیطی که ساختمان در آن‌جا بنا می‌شود، انتخاب شده و نصب می‌شود.
سقف‌ها دارای انواع مختلفی از جمله سقف‌های گنبدی، سقف‌های صاف و… هستند. هر کدام از این‌ها دارای ویژگی‌ها و کاربرد‌های منحصر به فرد خود است. یکی از انواع سقف‌ها که ما در این مقاله قصد داریم به طور مفصل درباره آن صحبت کنیم، سقف شیبدار است. سقف‌های شیبدار به دلیل ساختار خاص خود معمولا در محیط‌هایی با بارندگی زیاد استفاده می‌شوند. این نوع سقف‌ها به نوبه خود دارای انواع مختلفی هستند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
سقف شیبدار چیست؟
این نوع سقف‌ها به دلیل داشتن ظاهری زیبا و فانتزی از محبوبیت خاصی برخوردار هستند. البته علاوه بر زیبایی می‌توانند در محیط‌های مناطق سرد و پر بارش به افزایش عمر بنا کمک کنند. در واقع از لحاظ فنی و مهندسی به سقف‌هایی که دارای شیب ۱۴ تا ۷۳ درجه باشند، سقف شیبدار می‌گویند. البته گاهی اوقات شیب آن‌ها به ۳۵ تا ۵۳ درجه نیز می‌رسد. اکثر مردم سقفی را که نسبت شیب سقف بنا ۳۰ به ۲ باشد را شیروانی در نظر می‌گیرند. این بدین معناست که به ازای هر ۳۰ سانتی‌متر که به سمت بالای سقف حرکت می‌کنیم شیب آن ۲ سانت افزایش پیدا می‌کند.
در ساخت سقف‌های شیروانی معمولا از فلزاتی همچون فولاد گالوانیزه و یا فلزات دیگری استفاده می‌کنند. همچنین این سقف‌ها ممکن است از سفال، چوب، تایل‌های آردواز و… نیز ساخته شوند. البته امروزه استفاده از سفال و چوب زیاد متداول نیست زیرا مقاومت کم‌تر و قیمت بالاتری را نسبت به فلزات دارا هستند.
انواع سقف شیبدار
سقف‌های شیبدار بسته به جنس و نوع مصالح به کار رفته در ساختارشان و همچنین شکل ظاهری، به دسته‌های گوناگونی تقسیم می‌شوند. انواع مختلف این نوع سقف‌ها به شرح زیر هستند:
سقف‌های شیبدار بر اساس مصالح
برای ساخت سقف‌های شیروانی ممکن است از مواد و مصالح مختلفی استفاده شود که رایج‌ترینشان عبارتند از:
سقف شیبدار فلزی: استفاده از فلز برای ساخت این نوع سقف‌ها دارای مزیت‌های فراوانی است که از بین آن‌ها می‌توان به کیفیت بالا، عمر طولانی و زیبایی اشاره کرد. سقف‌های فلزی دارای طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها هستند. این ویژگی سبب افزایش زیبایی نمای ساختمان می‌شود. کارشناسان معتقدند عمر مفید فلزاتی که در ساخت این نوع سقف‌ها به کار می‌روند بین ۷۰ تا ۸۰ سال است. سقف‌های شیبدار فلزی به ۲ صورت ایستادرز و شینگل با تایل فلزی ساخته می‌شوند.
سقف شیبدار چوبی: چوب جزو قدیمی‌‌ترین مصالح به کار رفته در ساخت سقف شیبدار است و در گذشته تمام سقف‌های شیروانی با این متریال ساخته می‌شدند. البته هنوز در دنیای مدرن از چوب برای ساخت آلاچیق‌های پارک یا اماکن تفریحی دیگر استفاده می‌شود. چوب‌های به کار رفته در ساخت این نوع سقف‌ها در قطعات کوچکی تحت عنوان لمبه، به فروش می‌رسند. لمبه‌ها دارای ابعاد گوناگونی بین ۹ تا ۲۰ سانتی‌متر هستند و به دو صورت ساده و لبه گرد یافت می‌شوند. همانطور که در بالا ذکر کردیم این نوع سقف‌ها بیش‌تر جنبه تزئینی داشته و نباید انتظار داشت برای مدت طولانی دوام بیاورند.
سقف شیبدار سفال: سفال یک متریال قدیمی است که به ساختمان نمایی باستانی و تاریخی می‌بخشد. همین امر سبب شده سقف‌های شیبدار سفالی بین کسانی که به ساختمان‌هایی با سبک قدیمی علاقه‌مندند، طرفداران بسیاری داشته باشد. معمولا تایل‌های سفالی را روی پروفیل‌های فلزی سقف نصب می‌کنند و برای ثابت ماندن بهتر آن‌ها از سیم مفتول استفاده می‌کنند.
ابزار اصلی به کار رفته در ساخت و نصب این نوع سقف‌ها عبارتند از: زیر سفالی، سفال مکنده یا هواکش، ایزوباند و شانه. تریال‌های سفالی دارای رنگ‌بندی متنوعی هستند که بین آن‌ها رنگ‌های قهوه‌ای، خاکستری و قرمز آجری محبوبیت بیش‌تری دارند. مهم‌ترین ویژگی این نوع سقف‌ها مقاوم بودن آن‌ها در برابر آتش است و همچنین در مجاورت نور خورشید رنگ خود را از دست نداده و نسبت به بقیه متریال‌ها مدت طولانی‌تری دوام خواهند داشت. این ویژگی سبب شده در مناطق گرمسیر کشورمان بیش‌تر مورد استفاده قرار بگیرند.
سقف شیبدار آندوویلا: آندوویلا از ترکیب سلولوز و دیگر مواد معدنی همچون بیتمون ساخته می‌شود. این نوع متریال علیرغم اینکه وزن بسیار سبکی دارد و فشار اضافی به سقف شیبدار وارد نمی‌کند، دارای مقاومت قابل قبولی در مقابل باد است. همچنین به دلیل مواد به کار رفته در آن بین طرفداران محیط زیست از محبوبیت خاصی برخوردار است.
آندوویلا دارای مقاومت بی‌نظیری در مقابل رطوبت بوده و گزینه مناسبی برای ساخت سقف‌های شیروانی در مناطق پرباران است. همچنین عایق صوت بوده و اجازه انتقال صدای باران به داخل ساختمان را نمی‌دهد. این نوع سقف‌ها دارای انعطاف پذیری خوبی هستند و به همین دلیل ترک نمی‌خورند. یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد آندوویلا که آن در نوع خود بی نظیر ساخته این است که برای نصب آن نیازی به زیرساخت نیست و به راحتی روی شبکه‌های فلزی و چوبی اعمال می‌شود.
تایل‌های سنگ ریزه‌ای: هسته اصلی این نوع تایل‌ها یک ورق آلیاژی است. به این صورت که یک ورقه فولادی آلیاژ شده به عنوان بیس اصلی تایل قرار می‌گیرد و سپس لایه سنگ ریزه‌ای و یک لایه اکریلیک روی آن را می‌پوشاند. داشتن لایه اکریلیک باعث می‌شود گرد و غبار به آن نچسبد و همچنین از اکسید شدن آن در مجارت هوا نیز جلوگیری می‌کند. این تایل‌ها در ابعاد ۴۰ سانتی‌متر طول و ۰.۵ سانتی‌متر قطر در بازار یافت می‌شوند.
سقف شیب دار شینگل: این نوع سقف‌ها از یک لایه فایبر گلاس همراه با یک لایه پوششی از جنس نوعی قیر اشباع شده ساخته می‌شود. همچنین برای افزایش مقاومت در برابر اشعه ماورا بنفش خورشید و زیبایی سطح، آن را با گرانول‌های رنگی می‌پوشانند. سقف شیبدار شینگل نسبت به بقیه ارزان‌تر بوده و ساختمان را در مقابل باد، باران و سروصدا محافظت می‌کند.
مزایای استفاده از سقف شیب دار
اگر هنگام بارش باران قطرات آب روی سقف جمع شوند باعث افزایش فشار روی آن شده و موجب خرابی و نشتی سقف می‌شوند. سقف‌های شیب دار به ندرت دچار این مشکل می‌شوند چرا که به دلیل داشتن شیب تقریبا تند، قطرات باران فرصتی برای تجمع روی آن پیدا نمی‌کنند. زیرا به سرعت سر خورده و به ناودانی می‌ریزند. بدین ترتیب آسیب به سقف خانه شما را به حداقل می‌رساند. علاوه بر این شما می‌توانید آب باران را جمع و مصرف کنید که همین امر یک مزیت دیگر برای شما به شمار می‌رود.
سقف شیب دار مصرف انرژی شما را به حداقل می‌رساند. این سقف‌ها عایق مناسبی برای گرما هستند و می‌توانند اتلاف انرژی را کم‌تر کرده و خانه شما را گر‌م‌تر نگه دارند. داشتن یک خانه گرم قاعدتا موجب گرم شدن سقف آن نیز می‌شود. این امر سبب شده که هنگام بارش برف، ذرات برف باقی مانده روی سقف با سرعت بیش‌تری ذوب شوند و به سقف خانه شما آسیب کم‌تری وارد شود.
این سقف‌ها به دلیل دوام بالا مقرون به صرفه اقتصادی هستند. شما دیگر مجبور نیستید برای تعمیر و تعویض سقف خانه هزینه اضافی پرداخت کنید. همچنین به دلیل جلوگیری از اتلاف انرژی هزینه‌های گرم کردن خانه را نیز از روی دوش شما برمی‌دارد.
